آینه جهان و تحفه سلیمان در ترجمه مرآة الزمان کتابی است در جغرافیا و غرایب جهان از آثار قاضی سعید قمی در یک مقدمه و پنج باب به شرح زیر:<br>
مقدمه:</font> در بیان صورت عالم و شکل زمین.<br>
باب اول: در ذکر دریاها و جزیره ها و رودها، در 3 فصل.<br>
باب دوم: در ذکر بناهای شهرها و عمارت ها، در یک فصل.<br>
باب سوم:...<br>
باب چهارم: غرائب امور انبیا و عجائب احوال پادشاهان و هدایا و تحف ایشان و ذکر کاهنان، در 4 فصل.<br>
باب پنجم: در ذکر عجائب متفرقه، در 3 فصل.<br>
آغاز: بسمله، شیرین تر حکایتی که چاشنی بخش کام تلخکامان سرگشته که در صحاری معرفت باری هایم و حایر و در دریافت ذات پاک احدیت.<br><br>
و اینک چند نکته:<br><br>
<font color="maroon">یکم:</font> در نسخه نویافته از این اثر که اخیراً برای فروش به کتابخانه مجلس عرضه گردید، در مقدمه به نام کتاب و مؤلف اینگونه تصریح شده: «آینه جهان و تحفه سلیمان، محمدسعید شریف قاضی قمی».<br><br>
<font color="maroon">دوم:</font> این کتاب به دستور و به نام شاه سلیمان صفوی نگاشته شده و تألیف آن در روز پنجشنبه 15 شوال 1078 به پایان رسیده است.<br><br>
<font color="maroon">سوم:</font> نسخه ناقصی از این اثر در کتابخانه ملک به شماره 534 موجود است و در فهرست آنجا با عنوان «ترجمه منتخب مرآة الزمان» معرفی شده است. (نک: فهرست ملک 2/143ـ144؛ فهرستواره کتابهای فارسی 1/247). که با نسخه نویافته، تا کنون دو نسخه از این کتاب شناسایی شده است. نسخه جدید کامل است و نقصی ندارد.<br><br>
<font color="maroon">چهارم:</font> استاد علامه جناب حاج سید محمدعلی روضاتی را عقیده بر این است که آثار قاضی سعید قمی جملگی به زبان عربی تألیف شده و آثار فارسی منسوب به او، در واقع از دانشمند طبیب همنام و معاصرش محمدسعید حکیم می باشد. و در این باره مقاله مبسوطی در دومین دوگفتارشان ارائه فرمودند. به هر حال چنان که آمد در نسخه تازه یاب آینه جهان و تحفه سلیمان، در مقدمه، مؤلف به نام خود تصریح کرده با این عنوان: «محمد سعید شریف قاضی قمی» و دانسته است که وصف «قاضی» مخصوص به قاضی سعید قمی فیلسوف مشهور بوده و همنام و معاصر وی به «محمدسعید حکیم» معروف است.<br><br>
<font color="maroon">پنجم:</font> با توجه به تاریخ تولد قاضی سعید (سال 1049ق) و تاریخ تألیف این اثر (سال 1078ق) مشخص می شود قاضی سعید قمی این اثر را در 29 سالگی نوشته و شاید از نخستین تألیفات وی باشد. والله العالم.<br><br>
<font color="maroon">ششم:</font> نام این کتاب در موسوعه شریف الذریعة نیامده، و می توان این مدخل را بر الذریعه استدراک کرد.<br>
مقدمه:</font> در بیان صورت عالم و شکل زمین.<br>
باب اول: در ذکر دریاها و جزیره ها و رودها، در 3 فصل.<br>
باب دوم: در ذکر بناهای شهرها و عمارت ها، در یک فصل.<br>
باب سوم:...<br>
باب چهارم: غرائب امور انبیا و عجائب احوال پادشاهان و هدایا و تحف ایشان و ذکر کاهنان، در 4 فصل.<br>
باب پنجم: در ذکر عجائب متفرقه، در 3 فصل.<br>
آغاز: بسمله، شیرین تر حکایتی که چاشنی بخش کام تلخکامان سرگشته که در صحاری معرفت باری هایم و حایر و در دریافت ذات پاک احدیت.<br><br>
و اینک چند نکته:<br><br>
<font color="maroon">یکم:</font> در نسخه نویافته از این اثر که اخیراً برای فروش به کتابخانه مجلس عرضه گردید، در مقدمه به نام کتاب و مؤلف اینگونه تصریح شده: «آینه جهان و تحفه سلیمان، محمدسعید شریف قاضی قمی».<br><br>
<font color="maroon">دوم:</font> این کتاب به دستور و به نام شاه سلیمان صفوی نگاشته شده و تألیف آن در روز پنجشنبه 15 شوال 1078 به پایان رسیده است.<br><br>
<font color="maroon">سوم:</font> نسخه ناقصی از این اثر در کتابخانه ملک به شماره 534 موجود است و در فهرست آنجا با عنوان «ترجمه منتخب مرآة الزمان» معرفی شده است. (نک: فهرست ملک 2/143ـ144؛ فهرستواره کتابهای فارسی 1/247). که با نسخه نویافته، تا کنون دو نسخه از این کتاب شناسایی شده است. نسخه جدید کامل است و نقصی ندارد.<br><br>
<font color="maroon">چهارم:</font> استاد علامه جناب حاج سید محمدعلی روضاتی را عقیده بر این است که آثار قاضی سعید قمی جملگی به زبان عربی تألیف شده و آثار فارسی منسوب به او، در واقع از دانشمند طبیب همنام و معاصرش محمدسعید حکیم می باشد. و در این باره مقاله مبسوطی در دومین دوگفتارشان ارائه فرمودند. به هر حال چنان که آمد در نسخه تازه یاب آینه جهان و تحفه سلیمان، در مقدمه، مؤلف به نام خود تصریح کرده با این عنوان: «محمد سعید شریف قاضی قمی» و دانسته است که وصف «قاضی» مخصوص به قاضی سعید قمی فیلسوف مشهور بوده و همنام و معاصر وی به «محمدسعید حکیم» معروف است.<br><br>
<font color="maroon">پنجم:</font> با توجه به تاریخ تولد قاضی سعید (سال 1049ق) و تاریخ تألیف این اثر (سال 1078ق) مشخص می شود قاضی سعید قمی این اثر را در 29 سالگی نوشته و شاید از نخستین تألیفات وی باشد. والله العالم.<br><br>
<font color="maroon">ششم:</font> نام این کتاب در موسوعه شریف الذریعة نیامده، و می توان این مدخل را بر الذریعه استدراک کرد.<br>
چهارشنبه ۶ مرداد ۱۳۸۹ ساعت ۱۹:۲۸
